6 Basis Accounting Principes

Bij het controleren van een jaarrekening spelen accountants een cruciale rol in het waarborgen van de betrouwbaarheid van financiële gegevens. En ondanks dat bijv. ZZP’ers niet verplicht zijn om een jaarrekening te maken, gelden deze basis principes toch ook voor hen.

Om ervoor te zorgen dat een jaarrekening een accuraat en eerlijk beeld van de financiële situatie van een onderneming geeft, hanteren accountants 6 essentiële principes:

1. toerekeningsprincipe
2. realisatieprincipe
3. matchingprincipe
4. continuïteitsprincipe,
5. bestendigheidsprincipe
6. voorzichtigheidsprincipe

Deze principes zijn wettelijk verplicht en vormen de basis voor een zorgvuldige controle van de financiële verslaglegging.

1. Toerekeningsprincipe

Het toerekeningsprincipe richt zich op het toerekenen van inkomsten en uitgaven aan de juiste periode. Dit betekent dat transacties en gebeurtenissen worden verantwoord in de periode waarin ze plaatsvinden, ongeacht wanneer de daadwerkelijke betalingen worden gedaan. Dit principe biedt inzicht in het vermogen en de prestaties van een onderneming over een specifieke tijdsperiode.

Voorbeeld: Als een bedrijf in december 2024 een dienst levert, maar de betaling pas in januari 2025 ontvangt, wordt de opbrengst alsnog in 2024 geboekt.

2. Realisatieprincipe

Het realisatieprincipe bepaalt dat opbrengsten pas mogen worden opgenomen in de jaarrekening wanneer de prestatie daadwerkelijk is voltooid. Hiermee wordt voorkomen dat winsten worden verantwoord voordat ze zeker zijn.

Voorbeeld: Een leverancier mag de opbrengst van een verkochte machine pas boeken wanneer deze is afgeleverd aan de klant.

3. Matchingprincipe

Het matchingprincipe schrijft voor dat kosten moeten worden gekoppeld aan de periode waarin de bijbehorende opbrengsten zijn gerealiseerd. Dit zorgt voor een nauwkeurige weergave van de winst of het verlies in een bepaalde periode.

Voorbeeld: Als een bedrijf in 2024 marketingkosten maakt om producten te verkopen die in 2024 worden geleverd, worden deze kosten ook in 2024 geboekt, ongeacht de betaaltermijn.

4. Continuïteitsprincipe

Het continuïteitsprincipe gaat ervan uit dat de onderneming blijft voortbestaan in de nabije toekomst. Dit principe is van invloed op de waardering van activa en passiva. Als er twijfel bestaat over de continuïteit, moet dit worden vermeld in de toelichting van de jaarrekening.

Voorbeeld: Bij waardering van bedrijfsgebouwen wordt ervan uitgegaan dat de onderneming deze in de toekomst blijft gebruiken.

5. Bestendigheidsprincipe

Het bestendigheidsprincipe garandeert dat financiële gegevens consistent worden gepresenteerd, waardoor vergelijkbaarheid mogelijk is. Er zijn twee vormen van bestendigheid:

• Volgtijdelijke bestendigheid: Vergelijkbaarheid over verschillende jaren.

• Gelijktijdige bestendigheid: Vergelijkbaarheid tussen verschillende onderdelen binnen dezelfde jaarrekening.

Voorbeeld: Als een bedrijf de afschrijvingsmethode verandert, moet dit in de jaarrekening worden vermeld.

6. Voorzichtigheidsprincipe

Het voorzichtigheidsprincipe benadrukt dat verliezen direct moeten worden geboekt zodra deze te voorzien zijn, terwijl winsten pas mogen worden geboekt wanneer ze daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Dit voorkomt een te optimistisch beeld van de financiële positie.

Voorbeeld: Als een klant failliet gaat, wordt het openstaande bedrag meteen als verlies geboekt, zelfs als de juridische afhandeling nog niet is afgerond.

Conclusie

De zes principes vormen de fundamenten voor een betrouwbare en transparante jaarrekening. Door deze principes toe te passen, kunnen accountants een getrouw beeld geven van de financiële situatie van een onderneming. Het toerekeningsprincipe en het continuïteitsprincipe worden vaak beschouwd als de belangrijkste pijlers, terwijl de andere principes aanvullende richtlijnen bieden om de jaarrekening te verfijnen.

💡 Voor ondernemers en financiële professionals is het essentieel om deze principes te begrijpen en te respecteren, omdat ze niet alleen bijdragen aan wettelijke naleving, maar ook aan het versterken van vertrouwen bij investeerders, aandeelhouders en andere belanghebbenden.