Testamentaire Bepalingen: Wat staat er in een testament?

Een testament is een belangrijk juridisch document waarin je vastlegt wat er met je bezittingen moet gebeuren na je overlijden [4:42 BW]. Het geeft je de vrijheid om af te wijken van de wettelijke regels en je nalatenschap naar eigen wens te regelen.

1: Erfgenamen en Legaten: De Basis van elk Testament

In een testament bepaal je twee belangrijke zaken:

• Erfgenamen [4:115 BW]:
  • Dit zijn de personen die je nalatenschap erven
  • Kunnen partner, kinderen, familie of vrienden zijn
  • Voorbeeld: Een stiefkind als erfgenaam benoemen
• Legaten [4:117 BW]:
  • Specifieke schenkingen van geld of goederen
  • Kunnen aan personen of organisaties worden toegekend
  • Voorbeeld: €10.000 aan een goed doel of een antieke kast aan je nichtje

2: Bescherming van je Erfenis: De Uitsluitingsclausule

Een uitsluitingsclausule beschermt geërfd vermogen tegen huwelijkse voorwaarden van erfgenamen. Er zijn twee types:

• Harde uitsluitingsclausule:
  • Beschermt bij zowel echtscheiding als overlijden
  • Maximale bescherming van het familievermogen
• Zachte uitsluitingsclausule:
  • Beschermt alleen bij echtscheiding
  • Fiscaal voordeliger bij overlijden
  • Voorbeeld: Ouders beschermen erfenis tegen scheiding van hun kind, maar besparen erfbelasting bij overlijden

3: Echtscheidingsclausule: Voorkom Ongewenste Situaties

Deze clausule zorgt ervoor dat testamentaire bepalingen voor je partner automatisch vervallen bij een scheiding. Dit voorkomt dat je ex-partner nog steeds erft als je tijdens de scheidingsprocedure zou overlijden.

4: 'Vrij van Recht'-clausule: Fiscale Planning

Met deze clausule bepaal je dat de erfbelasting wordt betaald uit de nalatenschap, niet door de erfgenaam zelf. Dit is vooral handig bij specifieke legaten waar je wilt dat de ontvanger het volledige bedrag netto krijgt.

5: 30-Dagenclausule: Voorkom Dubbele Vererving

Deze clausule voorkomt dat erfenissen onnodig doorschuiven als een erfgenaam kort na de erflater overlijdt. Voorbeeld: Als Mariska binnen 30 dagen na haar zus Linda overlijdt, gaat Linda's erfenis direct naar haar andere erfgenamen.

6: Bewind: Bescherming en Beheer

Via bewind [4:153 BW] kun je een bewindvoerder aanstellen die het geërfde vermogen beheert. Dit is vooral belangrijk bij:

• Minderjarige erfgenamen
• Erfgenamen die niet zelf hun financiën kunnen beheren
• Situaties waar professioneel vermogensbeheer gewenst is

7: Benoeming van een Executeur

Een executeur is de persoon die na overlijden de nalatenschap afhandelt [4:142 BW]. Deze persoon heeft drie mogelijke functieniveaus:

• Executeur met 1 ster:
  • Regelt alleen de uitvaart
  • Beperkte verantwoordelijkheden
• Executeur met 2 sterren:
  • Wikkelt de nalatenschap af
  • Mag goederen verkopen om schulden af te lossen
  • Heeft meer bevoegdheden dan 1-ster executeur
• Executeur met 3 sterren:
  • Heeft volledige vrijheid van handelen
  • Functioneert ook als afwikkelingsbewindvoerder
  • Meest uitgebreide bevoegdheden

De executeur ontvangt een wettelijk vastgestelde vergoeding van 1% van het nagelaten vermogen [76, 4:144 BW].

8: Voogdij voor Minderjarige Kinderen

Voor ouders met minderjarige kinderen is het cruciaal om een voogd aan te wijzen in het testament. Deze persoon zal de zorg voor de kinderen op zich nemen als beide ouders komen te overlijden. Een voogd kan ook worden aangewezen in het gezagsregister.

Praktijkvoorbeeld: Je kunt bijvoorbeeld je broer of zus aanwijzen als voogd, zodat je kinderen in een vertrouwde omgeving kunnen opgroeien als jij en je partner er niet meer zijn.

9: Verschillende Soorten Testamenten

Er bestaan meerdere testamentvormen, elk met specifieke voordelen:

• Keuzetestament
  • Geeft de langstlevende partner keuzevrijheid in de verdeling
  • Flexibel bij veranderende omstandigheden
• Ouderlijke boedelverdeling (OBV)
  • Klassieke testamentvorm
  • Nog steeds geldig voor bestaande testamenten
• Vruchtgebruiktestament
  • Langstlevende krijgt vruchtgebruik
  • Kinderen worden eigenaar, maar kunnen niet beschikken
• Tweetrapstestament
  • Langstlevende erft eerst alles
  • Na overlijden langstlevende gaat erfenis naar kinderen
  • Praktijkvoorbeeld: Bij een vermogen van €300.000 erft de langstlevende partner eerst alles. Bij diens overlijden gaat het volledige bedrag naar de kinderen. Dit biedt fiscale voordelen door dubbel gebruik van vrijstellingen.
• Testament voor Samenwoners
  • Essentieel omdat samenwoners niet automatisch van elkaar erven
  • Regelt erfrecht tussen partners zonder huwelijk

Een overzicht met de belangrijke wetsartikelen

Conclusie

Testamenten zijn complex en kennen veel verschillende bepalingen. Het is belangrijk om goed na te denken over je wensen en je te laten adviseren door een notaris. De hierboven beschreven bepalingen geven een goed beeld van de mogelijkheden. Door dit artikel te lezen en begrijpen, ben je beter voorbereid op de keuzes die je moet maken bij het opstellen van een testament.