Wilsrechten: Wat ze zijn en hoe ze werken in het erfrecht

Wilsrechten zijn een belangrijk, maar soms complex onderdeel van het Nederlandse erfrecht. Ze beschermen kinderen door hun bepaalde rechten te geven wanneer een ouder overlijdt en de langstlevende ouder hertrouwt of overlijdt. In dit artikel leggen we uit wat wilsrechten zijn, hoe ze werken en wat de fiscale gevolgen zijn.

Wat zijn wilsrechten?

Wilsrechten beschermen de positie van kinderen wanneer hun erfenis mogelijk in gevaar komt door een hertrouwen of overlijden van de langstlevende ouder. Ze geven kinderen de mogelijkheid om hun erfdeel op te eisen in specifieke situaties, zelfs voordat de langstlevende ouder is overleden.

Wanneer spelen wilsrechten een rol?

Wilsrechten spelen vooral een rol in de volgende situaties:

• Bij hertrouwen van langstlevende ouder: Kinderen kunnen wilsrechten inroepen om hun erfdeel veilig te stellen voordat het vermogen samenvloeit met dat van de nieuwe partner.
• Bij overlijden van langstlevende ouder: Kinderen kunnen hun erfdeel opeisen om te voorkomen dat de erfenis naar verkeerde erfgenamen gaat.
• In testamenten: Wilsrechten kunnen in een testament worden opgenomen en worden dan gelijk behandeld als wettelijke wilsrechten.

Hoe werkt een wilsrecht?

Een wilsrecht is een vordering op de langstlevende ouder. Kinderen kunnen bezittingen van de overledene opeisen via een vordering, waarvan de waarde wordt bepaald door hun deel van de erfenis.

Praktijkvoorbeelden

• Voorbeeld 1: Bij overlijden vader (nalatenschap €300.000):
  • Moeder krijgt alles
  • Twee kinderen krijgen ieder vordering van €100.000
  • Bij hertrouwen moeder: kinderen kunnen goederen ter waarde van €100.000 elk opeisen
• Voorbeeld 2: Bij overlijden moeder:.
  • Kinderen behouden vordering van €100.000
  • Bij hertrouwd zijn moeder: kinderen kunnen wilsrecht inroepen
  • Waarde wordt verrekend met vordering op stiefouder
  • Rest gaat naar stiefouder/erfgenamen

Belangrijke fiscale aspecten van wilsrechten

1. Erfbelasting

• Geen erfbelasting bij uitoefening:
  • Verkrijging via wilsrecht is niet krachtens erfrecht
  • Geen erfbelasting verschuldigd bij overdracht blote eigendom

2. Rente en vruchtgebruik

• Rentebepalingen:
  • Rente boven wettelijk tarief geldt als schenking
  • Bij overlijden langstlevende: rente valt onder erfrecht
• Vruchtgebruik:
  • Afzien van vruchtgebruik: rente geldt als schenking

3. Praktische aandachtspunten

• Goede voorbereiding:
  • Leg alle afspraken schriftelijk vast
  • Vraag professioneel advies van notaris/specialist
  • Neem specifieke bepalingen op in testament

Wilsrechten zijn een instrument om erfrechten van kinderen te beschermen. Door de complexiteit is het essentieel om goed geïnformeerd te zijn over zowel de werking als de fiscale gevolgen. Dit helpt bij het maken van weloverwogen keuzes voor de toekomst.